Տիեզերական ձգողության ուժ, Ծանրության ուժ

Քննարկվող հարցեր՝

1. Ո?ր մարմիններն են փոխազդում տիեզերական ձգողության ուժերով:
Բոլոր երկրային մարմիններն փոխազդում են տիեզերական ձգողության ուժերով։

2. Ինչի՞ց է կախված տիեզերական ձգողության ուժը:

 

3. Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ:
Այն ուժը որով երկիրը ձգում է մարմիններին, կոչվում է ծանրության ուժ։

4. Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը մարմնի զանգվածից:
Ինչքան մարմինը ծանր եղավ, այնքան մեծ է նրա վրա ազդող ծանրության ուժը։ Օրինակ m զանգվածով մարմնի վրա ազդում է F ուժը,իսկ 2m զանգվածով մարմնի վրա ազդում է 2F ուժը, և այլն։

5.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում ծանրության ուժը:
F_g=mg

6.Ինչու՞ է ջուրը հոսում վրևից ներքև և ոչ թե հակառակը:
Ջրի վրա ազդում է գրավիտացիոն ուժը։

7.Զուգահե՞ռ են արդյոք Երևանում և Բեռլինում կախված ուղղալարերը:

8. Միևնույն ծանրության ու՞ժն է արդյոք ազդում երկու միատեսակ գնդերի վրա, եթե դրանցից մեկը ջրում է, իսկ մյուսը՝ օդում:
Այո

Առաջին ուսումնական շրջանի ամփոփում հանրահաշիվ առարկայից📖

Հանրահաշիվ առարկայից իմ կատարած աշխատանքները տես այստեղ:

Այս ուսումնական շրջանում ուսումնասիրել ենք հետևյալ թեմաները, բայց ինձ ամենից շատ հետաքրքրել է այս թեման՝ Բազմանդամների արտադրյալը, որովհետև այն հետաքրքիր և պարզ էր։


1.Թվային արտահայտություններ, օրինակ՝ 3+5⋅(7−4)

2.Տառային արտահայտություններ, օրինակ՝ 2⋅x+4⋅y

3. Միանդամի հասկացություն, օրինակ՝ 16ay

4. Միանդամների արտադրյալը, բնական ցուցիչով աստիճան, օրինակ՝ 16ay⁴

5.Միանդամի կատարյալ տեսքը, օրինակ՝ 16abc

6.Նման միանդամներ, օրինակ՝ 18a և 27a

7.Բազմանդամի հասկացություն, օրինակ՝ t5+16ay+o9

8.Կատարյալ տեսքի բազմանդամներ, օրինակ՝ 6ab+4d

9. Բազմանդամների գումարը և տարբերությունը, օրինակnներ՝ 12cb+9ab-2a

10. Միանդամի և բազմանդամի արտադրյալը, օրինակ՝ 16ay*(16ya+9ab)

11. Բազմանդամների արտադրյալը, օրինակ՝ (2ab+3ab)*(4ad+5ad)

Կրճատ բազմապատկման բանաձևերը․
12.Գումարի քառակուսին, օրինակ՝ (a+b)²=a²+2ab+b2

13. Տարբերության քառակուսին, օրինակ՝ (a-b)²=a²-2ab+b2

14.Քառակուսիների տարբերությունը, օրինակ՝ a²-b²=(a-b)(a+b)

15.Խորանարդների գումարը, օրինակ՝ (a+b)³=a3+3a²b+3ab²+b³

16.Խորանարդների տարբերությունը, օրինակ՝ (a-b)³=a3-3a²b+3ab²-b³

17. Կրճատ բազմապատկման բանաձևերի կիրառությունը, օրինակ՝Պատրաստիր ուսումնական նյութ, կցիր հաշվետվությանդ։

Քայլերը։
18.Ընտրիր վերը նշված տաս թեմաներից որևէ մեկը.
19.Շարադրիր տեսական մասը:(ցանկության դեպքում կարող ես ներկայացնել տեսանյութի տեսքով)
Բազմանդամներ:
Բազմանդամները դա միանդամների գումարն է: Առանձին միանդամները նույնպես միանդամներ են: Զրո թիվը նույնպես բազմանդամ է և նրան կոչում են զրոյական բազմանդամ: Բազմանդամները մի քանի տեսակի են լինում. միանդամ, երկնանդամ, եռանդամ, քառանդամ և այլն: Ընդունված է համարել, որ բազմանդամը գրված է կատարյալ տեսքով, եթե նրա անդամները կատարյալ տեսքի են բերված և չկան նման անդամներ:

20.Կազմիր առաջադրանքներ, հարցեր թեմայի շուրջ, այնուհետև պատասխանիր կազմածդ հարցերին:

1. Բազմանդամը բարձրացրու քառակուսի։
ա) 2ab+34bc+5ad=
բ) 1j+3iso+95o=
գ) 1j+16enn+96ie=
դ) 2ro+11s+97e=
ե) 3li+27s+97a=
զ) 15tw+9ic+1e=

English📖

Պարապմունք 31📖

1. Արտահայտությունը գրեք բազմանդամի տեսքով.

ա) (x-y)^3 = x^3 – 3a^2b + 3ab^2 – b^3

բ) (2-a)^3 = 2^3 – 3*2^2*a + 3*2*a^2- a^3

գ) (y-3)^3 = y^3 – 9y^2 + 27y – 3^3

դ) (2a-1)^3 2a^3- 6a^2 + 12a – 1^3

2.  Արտահայտությունը գրեք բազմանդամի տեսքով.

ա) (a+b)3 = a^3 + 3a^2b + 3ab^2 + b^3

բ) (a+4)3 = a^3 + 24a + 24a + 4^3

գ) (2a+1)3 = 2a^2 + 12a + 18a

դ)(2a+3b)3 = 2a^2 + 12a + 27b + 3b^3

3.  Երկանդամը վերլուծեք արտադրիչների.

ա) m^3+n^3 =

բ) p^6+q^6 =

գ) b^3+8 =

դ) c6+125d3 = 6c^3 +

4. Արտահայտությունը ներկայացրեք բազմանդամի տեսքով.

ա) (m+n)(m-n) = m^2 – mn + mn – n^2

բ) (2-p)(p+2) = 2p + 4 – p^ – 2p

գ) (7+n)(n-7) = 7n – 49 + n^2 – 7n

դ) (a-3b)(a+3b) = a^2 – 9b^2

Պատմություն 🌿

1․ Արմինիա վարչաքաղաքական միավորի մեջ ո՞ր տարածքներն էին ընդգրկված։

Արմինիա կուսակալություն կամ Հայաստանի ամիրայություն, Հայաստանի կիսանկախ վիճակն էր Արաբական խալիֆայության կազմում։

2․ Ովքե՞ր էին զբաղեցնում Հայոց սպարապետի և Հայոց իշխանի պաշտոնները։

3․ Ի՞նչ գիտեք «Կրակի տարվա» մասին։

705 թ.-ին արաբ զորավար Ղասըմը, հայոց հեծելազորի հաշվառում կատարելու եւ ռոճիկ վճարելու պատրվակով, իր մոտ հրավիրեց 1200 հայ ազնվատոհմիկների, փակեց Նախճավանի և Խրամի եկեղեցիներում, ապա` ողջակիզեց: Այդ ոճրագործությամբ արաբները ծանր հարված հասցրին հայոց ռազմաքաղաքական ուժերին: Պատմագիր Ղևոնդի խոսքերով` «երկիրը թափուր մնաց նախարարների տոհմերից»: Արաբական աղբյուրներն այս իրադարձությունը կնքեցին «կրակի տարի» անունով:

4․ Ո՞վ էր Հերթ ոստիկանը և ի՞նչ քաղաքականություն իրականացրեց Հայաստանում։

Աբդուլլահ իբն Հաթիմ ալ-Բահիլի , Հայաստանի առաջին արաբ ոստիկանը (699-703): 694 թվականին բանակով գալով Հայաստան, բնակություն է հաստատում Դվինում և այն դարձնում նստավայր:

5․ Ինչպե՞ս և ո՞վ սկսեց 774-775 թթ․ ապստամբությունը։

Խալիֆայության գերիշխանության դեմ առավել հզոր էր հայ ժողովրդի 774-775թթ. ապստամբությունը, որը սկսել էր Արտավազդ Մամիկոնյանը Շիրակի Կումայրի գյուղից: Գնալով Դվին ՝ նա ռազմական խորամանկությամբ արաբ ոստիկանից զենք էր ստացել ՝ խալիֆայության թշնամիների դեմ կռվելու նպատակով: Ապստամբներին ղեկավարում է Մուշեղ Մամիկոնյանը:

6․ Ո՞ր հայկական իշխանական տները 9-րդ դարում սկսեցին հզորանալ։

7․ Ինչ ընթացք ունեցավ և ինչպե՞ս ավարտվեց: 850-855 թթ․ ապստամբությունը850թ. Աշոտ Բագրատունին և Աշոտ Արծրունին արաբ նվաճողներին դուրս քշեցին Տարոնից: 851թ. Յուսուֆի գլխավորությամբ արաբական զորաբանակ է ներխուժում Հայաստան: Խլաթում նա խաբեությամբ ձերբակալում է Բագարատին և ուղարկում խալիֆայություն: Հովնան Խութեցու և Բագարատի որդիների ՝ Աշոտի ու Դավիթի գլխավորությամբ սասունցիները Տարոնում ոչնչացնում են զավթիչներին: Յուսուֆը փախչում և թաքնվում է Ս. Փրկիչ եկեղեցու գմբեթում: 852թ. խալիֆը հայ ապստամբների դեմ ուղարկում է դաժանությամբ աչքի ընկած ՝ Բուղա անունով մի թյուրք վարձկանի: Թշնամին ասպատակում է Բաղեշը, Խութը և Սասունը: Բնակչության մի մասին Բուղան կոտորում է, իսկ մյուսներին գերեվարում: 852թ. <<Արյան լիճ>> կոչվող լեռնային բարձրադիր լճի ափին տեղի ունեցած ճակատամարտը ավարտվում է հայերի հաղթանակով: Պարտված թշնամին փախչում է Վասպուրական: 853թ. Բուղայի զորքը մտնում է Վիրք, սակայն, հյուսիսում պարտվելով, նորից ներխուժում է Հայաստան և մի շարք պարտություններ է կրում: Վասպուրականում ապստամբները Գուրգեն Արծրունու գլխավորությամբ ջախջախում և դուրս են մղում արաբներին: 855թ. Աշոտ Բագրատունին ճանաչվեց հայոց իշխան և սպարապետ:

մետաղաձուլություն և մեքենաշւնություն

• Ի՞նչ դեր ունի մետղաձուլությունը ժամանակակից կյանքում և տնտեսության մեջ:

Շատ կարևոր դեր ունի, քանի որ բոլոր փոխադրամիջոցները կազված են տարբեր տեսակներ մետաղներից, որոնք մետաղաձուլության արդյունքն են: Եթե չլինեն փոխադրամիջոցներ՝ նավեր, տրանսպորտներ, մեքենաներ մարդկանց կյանքը ավելի դժվար կդառնա

• Ի՞նչպիսի փոխադարձ կապեր կան մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև:

Մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև փոխադարձ կապն այն է, որ տարբեր փախդրամիջոցներ սարքում են, պատրաստում են մետաղների շնորհիվ, իսկ այ մետաղները արդեն մետաղաձուլության արդյունքն են:

• Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են մեքենաշինության ոլորտում:

• Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են Էեկտրաէներգիայի արտադրությամբ:

• Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են երկաթաքարի արդյունահանմամբ:

Պարապմունք 25📖

150.CAD=25 աստիճան
151․Ըստ 3 հայտանիշի եռանկյունիները հավասար են,այսինքն B=D
152.Եռանկյունիներ 3 հայտանիշին համապատասխան,եռանկյունիները հավասար են։
153․Համապատասխան 3 հայտանիշի,ABC=ADC այսինքն,նրանց կիսորդները նույնպես հավասար են։ Ստացվում է ABE=ADF անկյունին։Նաև ABE=CDF եռանկյունուն։
154․Ըստ 3 հայտանիշի,դրանք հավասար են քանի որ,բոլոր կողմերը իրար հավասար են նաև հավասար է միջնագիծը։

Անցորդը📖

Անցորդը. Ռեյ Բրեդբերի

Առաջադրանքներ`

1.Պատկերացրո’ւ, որ հանդիպել ես անցորդին։ Գրի’ր հարցեր, որոնք կուղղես նրան։
—Դու ունե՞ս բարեկամներ, հարազատներ կամ ծանոթ մարդկանց, որոնք կարևոր են քեզ համար։

2.Շարունակի’ր` գրելով, թե ի°նչ եղավ անցորդի հետ հետո։
Սկսեց հորդառատ անձրև գալ, բայց մեքենան շարունակեց վարել և վարել: Ի վեջո անցորդը քնեց․ արթնացավ նա արդեն հոգեբուժարանում։ Սպիտակ փափուկ պատեր և ուրիշ ոչինչ։ Պատից այն կողմ ճիչեր ու շշուկներ էին լսվում։ Անցորդը շփոթվել էր և սկսել գոռալ օգնություն խնդրելով, բայց անօգուտ։ Հինգ ժամը մեկ լսվում էր ժանգոտված փականի բացվելու ձայնը, ներս էր մտնում հոգեբուժարանի աշխատողը և կերակուր տալիս։ Անցավ մեկ օր, մեկ շաբաթ, մեկ ամիս։ Անցորդը միայնակ էր, հարազատներից ոչ մեկը չանհանգստացավ Լեոնհարդ Միդի համար։ Հոգով նա ուրիշ տեղ էր, հոգեբաները գլուխ էին կոտրում, բայց այնուամենայնիվ չկարողացան օգնել նրան։ Անցավ մեկ տարի փակի տակ։ Լեոնհարդ Միդը արդեն սովոր էր պատից այն կողմ ճիչերին ու շշուկներին, ամենօրյա կերակուրին և միայնությանը։ Մի առավոտ նա արթնացավ, արտասովոր վատ էր իրեն զգում։ Գլխապտույտ և թուլություն զգաց, բայց անտեսեց։ Հինգ ժամ անց, հոգեբուժարանի աշխատողը ներս մտավ․ Լեոնհարդ Միդը այլևս մեզ հետ չեր, նա ստացել էր սրտի կաթված․․․

3.Պատմվածքից դուրս գրի’ր համեմատություններ, փոխաբերություններ։

Համեմատություններ –  Միայն նրա ստվերն էր սահում այդ փողոցով, ինչպես դաշտերի վրայով սահում է բազեի ստվերը։
Աղմկում էր մեքենաների հազարանոց ծովը։

Փոխաբերություններ –

Գործնական աշխատանք📖

Գործնական աշխատանք.63-67-րդ առաջադրանքներ:

63.Յուրաքանչյուր շարքում կետերը փոխարինի՛ր նման հնչողություն ունեցող տրված
 արմատներով:
Ող, ոխ, ուղտ, ուխտ, թյուր, թույր, բույր, բյուր, բարկ, բարք, վարկ, վարք, աղտ, ախտ: 

Թոքախտ, աղտոտել,
Բյուրակալ, ողնաշար,
Բարքուբարք, վարկաբեկել
Ուխտադրուժ, ուղտատեր,
վարքուվարկ, բարկություն,
Թյուրիմացություն, ձյունաթույր,
Համբույր, բյուրավոր 

64.Կետերի փոխարեն դհ, դ, կամ  թ գրի՛ր: 
Ընթացք, ընդարձակ, անընդհատ, ընդմիջել, ընդանուր, ընդամենը, ընդհանալ, ընդրել, ակնթարթ, անդադհար, ընթերցել, ընդառաջ, անընդհեռնելի: 

65․Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ: 

«Օ.ային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է անպտուղ երևակայություն, 
իզուր երազանք, անիրագործելի պլաններ: Այդ արտահայտությունը վերագրում են
 քրիստոնեական քարոզից Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատություններից մեկում խոսում է
 օ․ային շինարարության մասին: 
Հետագայում մարդիկ այդ արտահայտությունը գործածում են ձևափոխված` «Օ.ային ամրոց» ձևով: 

Հարց-առաջադրանք՝ Ուրիշ ի՞նչ արտահայտություններ գիտես, բեր օրինակներ։ 

66․ Ընտրիր ընդգծված բառերից ճիշտը և տեղադրիր նախադասության մեջ:

1. Նրա խոսքի վերջին մասը բուռն քննարկումների տեղիք, տեղի տվեց:
2. Դու շատ թյուր, թույր կարծիք ունես իմ ընդունակությունների մասին:
3. Այս տարի մեր գյուղում այգաբացը, այգեբացը սկսվեց մարտի վերջին:
4. Աշխենի գեղեցիկ գանգուրները ծածանվում, սասանվում էին քամուց:
5. Հենց բլրի վրա էլ Արգիշտին զարկ տվեց, զարկեց իր վրանը:
6. Հեղինեի հնչուն, հնչյուն ծիծաղը շատ էր ոգևորել բոլորին:
7.Հանձին, հանձինս ընկերների նա շատ լավ բարեկամներ ուներ:

67․Դո՛ւրս գրիր այն բառերը, որոնցում կան հնչյունափոխված արմատներ. վերականգնիր անհնչյունափոխ ձևերը։

Գրադարան, մայրուղի, կատվազգի, զարդանախշ, գլխապտույտ, խնձորենի, լեզվաոճական, երկաթապատ, շինարարական, լուսանկար, գյուղամեջ, մայթեզր, կուտակել, բառիմաստ, ջրապտույտ, տուֆակերտ, սրբապատկեր, ուղղաձիգ։

Գրադարան, կատվազգի, գլխապտույտ, լեզվաոճական, շինարարական, լուսանկար, կուտակել, ջրապտույտ, սրբապատկեր, ուղղաձիգ։

է-ե ձայնավորների հնչունափոխությունը։

Ինքնաստուգում🌿

1.Ի՞նչ գործիքներ(չափիչ սարքեր) են անհրաժեշտ շարժումներն ուսումնասիրելու համար?
Քանոն, մետր, արագաչափ, վարկյանաչափ

2.Ո՞ր մարզաձևում է չափվում՝ ա) միայն ժամանակը, բ) միայն երկարությունը, գ) և՛ երկարությունը, և՛ ժամանակը:

3.Գնացքը շարժվում է հավասարաչափ 54 կմ/ժ արագությամբ։ Ի՞նչ տարածություն է այն անցնում 2 րոպեում:
V=53կմ/=1050| S=V T=2100
t=2ր

4.Գնդիկը գլորվում է թեք ճոռով 3 վայրկյանում: Արդյո՞ք գնդիկի շարժումը հավասարաչափ է: Որքա՞ն է շարժման միջին արագությունը ճոռի երկայնքով, եթե դրա երկարությունը 45 սմ է:
t=3v

5.Որքա՞ն է 1 դմ կողմով փայտե(սոճի) խորանարդի զանգվածը:
V=1դմ^³
p=400կգ/մ³
m=ρ*V
1դմ³=1դմ*1դմ*1դմ=0,1մ*0,1մ*0,1մ=0,001մ³
m=0,001մ³*400կգ/մ³=0,4կգ
Պատ՝․ 0,4 կգ


6.Երկաթգծային ցիստեռնի մեջ լցված նավթի զանգվածը 20 տոննա է, որքա՞ն է ցիստեռնի տարողությունը: Նավթի խտությունը 800 կգ/մ3 է։
m=20տ=20000կգ | V = m/ρ = 20000/800=25Մ³
ρ=800կգ/մ³ |————————v=25 |